Onderwijs en zo voort ........: maart 2016

woensdag 30 maart 2016

2142. Recensie : Leren zichtbaar maken met de kennis ....

Recensie :

Leren Zichtbaar Maken Met de Kennis over hoe Wij Leren

John Hattie & Gregory Yates

Uitgeverij : Bazalt / Rotterdam

Eerste druk, 2015

Aantal bladzijden : 424

ISBN 978 94 6118 213 5

Link : http://www.bazalt.nl/educatieve-uitgaven/leren-zichtbaar-maken-met-de-kennis-over-hoe-wij-leren

Prijs : 57 euro

Wat claimt de cover ?

Waarom is leren soms zo moeilijk en in andere gevallen juist zo makkelijk?” De schrijvers koppelen hun ideeen over leren aan de laatste ontwikkelingen vanuit de cognitieve wetenschap.

Dit fascinerende boek is bedoeld voor elke leerling, leraar of ouder die wil weten hoe onderzoek naar menselijke leerprocessen ons kan helpen bij het lesgeven.

Over de schrijver(s) :

John Hattie is een onderwijswetenschapper uit Nieuw-Zeeland. Hij werkt aan het Melbourne Education Research Institute. Hij is bijzonder hoogleraar Educatie aan de Universiteit van Auckland. Hij is adviseur voor het ministerie van onderwijs van Nieuw-Zeeland, Australië en de Verenigde Staten. Hij schreef (mee aan) meer dan 17 boeken en 500 artikelen over zijn onderzoek.

Gregory Yates is Senior Lecturer aan de Universiteit van Zuid Australie. Hij heeft vele publicaties op het gebieb van (sociaal) leren op zijn naam staan.

Eerste indruk :

Wat een mooi boek. Harde kaft en mooie, zakelijke cover.

Het boek blijft open liggen bij gebruik.

Veel tekst en geen illustraties. Tabellen zijn duidelijk in een andere kleur aangegeven.

Veel zelfstudievragen en noten.

Soms worden onderdelen “in perspectief” geplaatst. Dat is duidelijk aangegeven.

De bladspiegel is rustig maar zakelijk.

Recensie :

Het boek bestaat uit 31 hoofdstukken. Deze zijn verdeeld over drie grote delen :

1. Leren in de klas ( bladzijde 23-152 )

2. De basis van het leren ( bladzijde 153-266 )

3. Ken uzelf ( bladzijde 267- 380 )

Ieder hoofdstuk is weer verdeeld in een aantal sub-hoofdstukken. Deze staan duidelijk in de inhoudsopgave.

Een register is hierdoor m.i. niet nodig. De inhoudsopgave ( 8 pagina’s ) is voldoende.

1. Leren in de klas

Dit deel begint met de vraag van Willingham : “Waarom houden leerlingen niet van leren op school ?” Dat trekt je meteen bij de les.

Dit deel gaat diep in op deze vraag en het leren in de klas.

Het gaat niet om de kennis die moet worden opgenomen maar om de manier waarop het proces van niet-weten naar weten zich ontwikkelt.

Dat stelt hoge eisen aan de omgeving waar de lerende zich bevindt.

De leerkracht is met nadruk een onderdeel van deze omgeving. De eisen aan hem of haar zijn derhalve ook hoog.

Dit boek zet in op expert zijn want het verschil tussen de expert en de leraar is dat de expert meer succes heeft in meer diepgaande resultaten waar de leraar meer aan de oppervlakte blijft.

2. De basis van het leren

We verkennen de belangrijkste momenteel bekende begrippen rondom leren. We zien vooral de zaken waar in de onderzoeken overeenstemming over is ( kennisverwerving, geheugen, mentale opslag, overbelasting ).

Maar ook wordt er kritisch gekeken naar enkele zaken die momenteel nogal “in” zijn : de verschillende leerstijlentheorie, multitasking en de zogenaamd negatieve invloed van internet.

We hebben de neiging een positief beeld over onszelf te hebben. Als iets mislukt zeggen we “Ik kan dat niet doen.” in plaats van “Ik heb er te weinig moeite voor gedaan.”

Dan hebben we soms een ander nodig die ons dwingt tot investeren in leren. Maar dat moet weer op zo’n manier dat ons geloof in onszelf overeind blijft. Dat vereist vakmanschap waar dit boek handvatten voor geeft.

En dat vereist ook het scheppen van een band van vertrouwen dat het wel zal slagen. Die band wordt door ons als leerkrachten zeer beinvloed.

Diep nadenken kan overbelastend werken. Kinderen mogen ook soms niet denken om hun cognitieve middelen te sparen. Wij hebben de neiging kinderen die het lastig vinden te vragen “dieper na te denken” ( ik geef toe, ik ook ).

Dit is inefficient, er komt doorgaans weinig uit en bevestigt hun “zwakke leerling zijn”.

3. Ken uzelf

In het vorige schreef ik al dat mensen de neiging hebben positief over zichzelf te oordelen. Gerichte en goede feedback is een belangrijke factor om hier mee om te gaan. Die moet door anderen gebeuren. Zelf-feedback is per definitie minder betrouwbaar.

Als minder competente mensen geen goede feedback krijgen blijven ze denken boven het gemiddelde te zijn. Dat is voor leerkrachten een extreem belangrijk gegeven.

Ook zelfbeheersing speelt een belangrijke rol. Hoe meer je jezelf kunt beheersen en in de toekomst investeert hoe proactiever je bent.

Zo worden in dit hoofdstuk een aantal belangrijk zaken in de interactie met andere mensen uitgewerkt en onder de loep genomen : de glimlach ( zeer lezenswaardig en vol eye-openers ), imitiatiegedrag, spiegelneuronen.

En dan : Het IKEA effect : wat je zelf maakt, daar ga je van houden.

En daar kunnen leerkrachten zeker voordeel uit halen. Laat leerlingen zelf maken, geef ze hier goede feedback op.

Dit derde deel staat vol met tips en ideeen.

De zelfstudievragen laten je ook naar jezelf kijken.

Conclusie :

Wauw ! Een zeer toegankelijk geschreven boek dat je op een heel andere manier laat kijken naar dat wat we zo vanzelfsprekend vinden : “LEREN.

De wetenschap ( waar ik meestal niet zoveel mee heb ) wordt op een zeer duidelijke manier gekoppeld aan de manier waarop ik mijn werk doe of , ik geef toe, zou willen doen.

Het is een dikke pil maar het leest als de spreekwoordelijke trein.

Een aanrader van de bovenste plank. Op die bovenste plank belandt het boek overigens nog niet bij mij. Ik hou hem nog even bij de hand.

Bertus Meijer

Maart 2016