Recensie :
Leren
Zichtbaar Maken Met de Kennis over hoe Wij Leren
John Hattie & Gregory Yates
Uitgeverij : Bazalt / Rotterdam
Eerste druk, 2015
Aantal bladzijden : 424
ISBN 978 94 6118 213 5
Link : http://www.bazalt.nl/educatieve-uitgaven/leren-zichtbaar-maken-met-de-kennis-over-hoe-wij-leren
Prijs : 57 euro
Wat
claimt de cover ?
Waarom is leren soms zo moeilijk en in andere
gevallen juist zo makkelijk?” De schrijvers koppelen hun ideeen over leren aan
de laatste ontwikkelingen vanuit de cognitieve wetenschap.
Dit fascinerende boek is bedoeld voor elke
leerling, leraar of ouder die wil weten hoe onderzoek naar menselijke
leerprocessen ons kan helpen bij het lesgeven.
Over
de schrijver(s) :
John
Hattie is een onderwijswetenschapper uit Nieuw-Zeeland. Hij werkt aan het
Melbourne Education Research Institute. Hij is bijzonder hoogleraar Educatie
aan de Universiteit van Auckland. Hij is adviseur voor het ministerie van
onderwijs van Nieuw-Zeeland, Australië en de Verenigde Staten. Hij schreef (mee
aan) meer dan 17 boeken en 500 artikelen over zijn onderzoek.
Gregory
Yates is Senior Lecturer aan de Universiteit van Zuid Australie. Hij heeft vele
publicaties op het gebieb van (sociaal) leren op zijn naam staan.
Eerste
indruk :
Wat een mooi boek. Harde kaft en mooie,
zakelijke cover.
Het boek blijft open liggen bij gebruik.
Veel tekst en geen illustraties. Tabellen
zijn duidelijk in een andere kleur aangegeven.
Veel zelfstudievragen en noten.
Soms worden onderdelen “in
perspectief” geplaatst. Dat is duidelijk
aangegeven.
De bladspiegel is rustig maar zakelijk.
Recensie
:
Het boek bestaat uit 31 hoofdstukken. Deze
zijn verdeeld over drie grote delen :
1.
Leren in de klas ( bladzijde
23-152 )
2.
De basis van het leren (
bladzijde 153-266 )
3.
Ken uzelf ( bladzijde 267- 380
)
Ieder hoofdstuk is weer verdeeld in een
aantal sub-hoofdstukken. Deze staan duidelijk in de inhoudsopgave.
Een register is hierdoor m.i. niet nodig.
De inhoudsopgave ( 8 pagina’s ) is voldoende.
1. Leren in de klas
Dit deel begint met de vraag van Willingham
: “Waarom houden leerlingen niet van leren op school ?” Dat trekt je meteen bij
de les.
Dit deel gaat diep in op deze vraag en het
leren in de klas.
Het gaat niet om de kennis die moet worden
opgenomen maar om de manier waarop het proces van niet-weten naar weten zich
ontwikkelt.
Dat stelt hoge eisen aan de omgeving waar
de lerende zich bevindt.
De leerkracht is met nadruk een onderdeel
van deze omgeving. De eisen aan hem of haar zijn derhalve ook hoog.
Dit boek zet in op expert zijn want het
verschil tussen de expert en de leraar is dat de expert meer succes heeft in
meer diepgaande resultaten waar de leraar meer aan de oppervlakte blijft.
2. De basis van het leren
We verkennen de belangrijkste momenteel
bekende begrippen rondom leren. We zien vooral de zaken waar in de onderzoeken
overeenstemming over is ( kennisverwerving, geheugen, mentale opslag,
overbelasting ).
Maar ook wordt er kritisch gekeken naar
enkele zaken die momenteel nogal “in” zijn : de verschillende
leerstijlentheorie, multitasking en de zogenaamd negatieve invloed van
internet.
We hebben de neiging een positief beeld
over onszelf te hebben. Als iets mislukt zeggen we “Ik kan dat niet doen.” in
plaats van “Ik heb er te weinig moeite voor gedaan.”
Dan hebben we soms een ander nodig die ons
dwingt tot investeren in leren. Maar dat moet weer op zo’n manier dat ons
geloof in onszelf overeind blijft. Dat vereist vakmanschap waar dit boek
handvatten voor geeft.
En dat vereist ook het scheppen van een
band van vertrouwen dat het wel zal slagen. Die band wordt door ons als
leerkrachten zeer beinvloed.
Diep nadenken kan overbelastend werken.
Kinderen mogen ook soms niet denken om hun cognitieve middelen te sparen. Wij
hebben de neiging kinderen die het lastig vinden te vragen “dieper na te
denken” ( ik geef toe, ik ook ).
Dit is inefficient, er komt doorgaans
weinig uit en bevestigt hun “zwakke leerling zijn”.
3. Ken uzelf
In het vorige schreef ik al dat mensen de
neiging hebben positief over zichzelf te oordelen. Gerichte en goede feedback
is een belangrijke factor om hier mee om te gaan. Die moet door anderen gebeuren.
Zelf-feedback is per definitie minder betrouwbaar.
Als minder competente mensen geen goede
feedback krijgen blijven ze denken boven het gemiddelde te zijn. Dat is voor
leerkrachten een extreem belangrijk gegeven.
Ook zelfbeheersing speelt een belangrijke
rol. Hoe meer je jezelf kunt beheersen en in de toekomst investeert hoe
proactiever je bent.
Zo worden in dit hoofdstuk een aantal
belangrijk zaken in de interactie met andere mensen uitgewerkt en onder de loep
genomen : de glimlach ( zeer lezenswaardig en vol eye-openers ),
imitiatiegedrag, spiegelneuronen.
En dan : Het IKEA effect : wat je zelf
maakt, daar ga je van houden.
En daar kunnen leerkrachten zeker voordeel
uit halen. Laat leerlingen zelf maken, geef ze hier goede feedback op.
Dit derde deel staat vol met tips en
ideeen.
De zelfstudievragen laten je ook naar
jezelf kijken.
Conclusie
:
Wauw ! Een zeer toegankelijk geschreven
boek dat je op een heel andere manier laat kijken naar dat wat we zo
vanzelfsprekend vinden : “LEREN.
De wetenschap ( waar ik meestal niet zoveel
mee heb ) wordt op een zeer duidelijke manier gekoppeld aan de manier waarop ik
mijn werk doe of , ik geef toe, zou willen doen.
Het is een dikke pil maar het leest als de
spreekwoordelijke trein.
Een aanrader van de bovenste plank. Op die
bovenste plank belandt het boek overigens nog niet bij mij. Ik hou hem nog even
bij de hand.
Bertus Meijer
Maart 2016
Geen opmerkingen:
Een reactie posten